Fotoalbum Friesland Brockes Passion 2024

Succesvolle start cyclus Brockespassies van het het Apollo Ensemble | recensie ★★★★

LC 20.02.2024 – Rudolf Nammensma

De lijdenstijd is in muzikaal opzicht de tijd voor passies met een in het bijzonder: Johann Sebastian Bachs Matthäus Passion. In en rond Leeuwarden is de komende tijd het Apollo Ensemble actief met een project rond andere omvangrijke passiewerken uit de barok en wel op teksten van Barthold Heinrich Brockes. De start zondag in Leeuwarden had vele hoogtepunten.

De verre van onbemiddelde Brockes, die in Leiden studeerde, later in Hamburg woonde en veel kopstukken uit de muziekscene kende, hield zich wat zijn passieteksten betreft niet aan éen enkel evangelie. En zijn teksten zijn bloemrijker dan men tot dan toe gewend was. Ook nieuw: hij liet Maria aan het woord komen.

Lieflijke passages voor strijkers

Georg Philipp Telemann en Reinhard Keiser schreven ieder op deze teksten een zogeheten Brockes Passion. Bach deed dat niet, maar wel verwerkte hij enkele in zijn Johannes Passion. De versies van Telemann en Keiser en Bachs Johannes Passion brengt het Apollo Ensemble nog in onder andere Grou (25 februari), Jorwert (3 maart) en Jelsum (10 maart). Met de Brockes Passion op muziek van George Frideric Händel trapte de formatie afgelopen zondag af.

Brockes vrijere teksten boden een operacomponist als Händel volop mogelijkheden zijn operavakmanschap te demonstreren. En dat deed hij ook. Woorden als ‘Schmerz’ (smart) accentueerde hij, ook orkestraal. Daarnaast bracht hij contrasten aan door bijvoorbeeld lieflijke passages voor strijkers af te wisselen met frisse delen met blazers.

De balans was om te zoenen

Het Apollo Ensemble wist wat het moest doen. Subtiel te werk gaan. De juiste cadans vinden. Alert zijn. En de detaillering in zowel de orkestpartij als in de vocale bijdragen duidelijk in beeld brengen. En dat lukte. De balans was om te zoenen, de vocale bijdragen van de acht zangers – die met elkaar het koor vormden – waren, inclusief de tekstbehandeling, redelijk tot uitmuntend. Het ensemble koos voor alertheid, pit, lichtheid en een vaste koers. De uitvoering ‘zakte’ dan ook niet ‘in’. Een van de vele hoogtepunten vormde het wiegende terzet O seligs Wort .

Decennia geleden beweerde een muziekkenner: als we Bachs passies niet hadden dan was dit werk van Händel het alternatief geweest. Wellicht. Maar dan wel bij voorkeur uitgevoerd op het niveau van het Apollo Ensemble. Overigens heeft dat de hulp van het publiek ingeroepen bij het kiezen van nummers voor een pastiche-versie samengesteld uit de drie geprogrammeerde Brockespassies.